Meer bomen

1. Duurzame voedselproductie

Appels, peren, walnoten, pruimen, kersen, kastanjes en hazelnoten kunnen een mooie toevoeging vormen aan de productie van het agrarisch bedrijf. Bij een goed ontwerp (boomstroken in noord-zuid oriëntatie op het perceel) kan de combinatie van fruit- en notenbomen met akkerbouwgewassen, zorgen voor een hogere opbrengst van het perceel dan zónder bomen.

2. Bodem

Bomen hebben een grote invloed op de bodemstructuur en bodemvruchtbaarheid door bladval en doorworteling. Boomwortels nemen mineralen op uit diepere lagen die via bladval in de bovenste bodemlaag terechtkomen (nutriëntenpomp). Dit komt de bodemkwaliteit, en dus de grasproductie ten goede. Goed verteerbaar blad verhoogt de activiteit van bodemleven, verbetert de bodemkwaliteit verbetert en verhoogt het organischestofgehalte. Regenwater kan dan beter infiltreren en vocht langer vasthouden om hoosbuien en droogte op te vangen. Tot slot zorgt de combinatie van bomen, gewassen
en de diverse samenstelling van kruiden in de boomstroken voor een meer robuust ondergronds schimmelnetwerk.

3. Windvertraging

Hagen, houtsingels en bomenrijen zorgen voor windvertraging. In open gebieden kan dit resulteren in 5% – 30% opbrengststijging in akkerbouwgewassen.

4. Veekering

Naast voeding bieden voederhagen en houtsingels ook de functie van veekering. Zeker als er één of meerdere soorten met doorns in zitten, zoals meidoorn, sleedoorn of lijsterbes.

5. Gezondere bodem & nutriëntopname

Bomen en struiken zorgen voor een stabiele aanvoer van organisch stof, structuurverbetering, stikstofbinding, en bescherming tegen wind- en watererosie. Nutriënten die door de boom opgenomen zijn komen deels weer beschikbaar voor het gewas door bladval en vervolgens afbraak. Door diepere doorworteling van bomen en verhoogde organisch stof van de bodem worden nutriënten beter vastgehouden op het perceel, zodat ze niet verloren gaan (door uitspoeling of vervluchtiging). Ook water wordt beter vastgehouden door de bodem, wat kan meehelpen in periodes van hoge temperaturen.

6.Diergezondheid

Voederhagen kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan het rantsoen van koeien. Bladeren en twijgen hebben namelijk een andere mineralensamenstelling dan grassen en kruiden. Hazelaar, meidoorn, berk, hulst, zomereik, vlier en lijsterbes zijn voorbeelden van voederstruiken. Er zijn aanwijzingen dat vee doet aan zelfmedicatie: ze selecteren plantenstoffen (mineralen, sporenelementen, andere inhoudsstoffen) om ziekten te voorkomen en te behandelen. Zo versterken tannines, die in de bladeren van enkele soorten in de voederhaag zitten, het immuunsysteem en remmen ze maagdarmwormen. Rond afkalven eten koeien veel wilg: wilg bevat salicylzuur (pijnstillend, ontstekingsremmend).

Voederhagen bieden ook schaduw. De voeropname van hoogproductief melkvee neemt af bij hittestress, wat vermindert als het vee toegang heeft tot schaduw.

7. Klimaat

Bomen en struiken dragen bij aan het zuiveren van de lucht, het verminderen van klimaatverandering door koolstofvastlegging, en het dempen van temperatuurextremen.

8. Biodiversiteit

Agroforestry heeft een bewezen significant positief effect op biodiversiteit in gematigde klimaatzones. Uit onderzoek blijkt dat bomen en andere houtige gewassen de aantallen of soortendiversiteit verhogen van vogels, loopkevers, spinnen, nachtvlinders, dagvlinders, bijen en andere insecten, maar ook van kleine zoogdieren. Wilde bijen (en honingbijen) profiteren van de vele bloesems in bomen en voederhagen.

De deelnemers van het 7-vinkjesproject werken stapsgewijs aan de ontwikkeling van 10% landschapselementen op hun gronden. Hierbij wordt rekening gehouden met de omgeving, de flora en fauna die al in het gebied voor komen, maar ook bijvoorbeeld de intensiteit van beheer en de voorkeuren van de boeren zelf. Zo komt een melkveehouder misschien uit op een voederhaag rondom zijn percelen, en een akkerbouwer in de Flevopolder tot meerjarige bloemenstroken waar weidevogels kunnen foerageren.